Vlooien en teken

Vlooien zijn parasieten (insecten) die op onze huisdieren leven en veel overlast kunnen veroorzaken bij dier en mens. De jeuk ontstaat doordat met name de vrouwelijke vlooien een bloedmaaltijd nodig hebben voordat ze eieren leggen. De beten veroorzaken irritaties en ontstekingen, en kunnen bij sommige mensen en dieren tot allergische reakties leiden, die gepaard gaan met zeer heftige jeuk (zie vlooienallergie).

Voor een goede bestrijding is het goed om iets van het vlooienleven af te weten.

De levenscyclus van de vlo bestaat uit 4 stadia:

• De volwassen vlo: Op onze huisdieren (ook honden) komt vooral de kattenvlo voor. Deze vlo leeft vrijwel permanent op hond en kat en legt in 100 dagen ongeveer 2000 eieren. Vlooien zitten vooral op de buik en de rug van het dier en veroorzaken daar de jeuk. Vlooien produceren uitwerpselen die als kleine zwarte korreltjes in de vacht te vinden zijn. Vlooien zijn niet bestand tegen lage temperaturen en lage luchtvochtigheid.
• De eieren: Vlooieneieren vallen bijna allemaal van het dier af en komen daar tercht waar het dier zich ophoudt. Dit betekent dat vooral de ligplaatsen van het dier (mand, bank, (auto-) stoelen en vloerbedekking) de broedplaatsen zijn van nieuwe vlooien. Ook ligplaatsen buiten, in de tuin herbergen vaak veel eieren en larven!
• De larven: Larven van vlooien zijn ongeveer 3 mm lang, leven op de grond in de nabijheid van de eieren en voeden zich met vlooienontlasting en organisch afval. Larven zijn lichtschuw en kruipen aktief weg in de vloerbedekking, in kieren of spleten (houten vloeren!) of (buiten) onder bladeren. Ze zijn niet bestand tegen droogte en lage temperaturen. Met moderne middelen zijn ze tegenwoordig, net als de eieren, wel te bestrijden. Vroeger was dat veel moeilijker.
• Het popstadium: Tijdens dit stadium is de jonge vlo omringd door een dikke ondoordringbare wand, waardoor hij goed beschermd is tegen invloeden van buitenaf, zoals bestrijdingsmiddelen (behalve Indorex). In dit stadium blijven de vlooien zo’n 150 dagen (5 maanden!) vitaal. Het uitkomen van de poppen wordt gestimuleerd door trillingen op de vloer. Daarom kunnen mens en dier bij thuiskomst van vakantie besprongen worden door een leger pas uitgekomen vlooien. Poppen kan men alleen bestrijden door veel stofzuigen.

Bij hardnekkige vlooienproblemen moeten we de vlooien op 3 fronten tegelijk en herhaaldelijk bestrijden:

• Bestrijding van volwassen vlooien door alle dieren in huis te behandelen.
• Bestrijding van de eieren.
• Bestrijding van larven en poppen in de leefomgeving van het huisdier.

Alléén op deze manier bereiken we het gewenste effekt! Dit betekent dat we de volgende middelen herhaaldelijk en tegelijk moeten inzetten:

• Op de hond en de kat: bestrijdingsmiddelen die via pipetjes of een spray op de huid worden gebracht. Let op: sommige middelen bevatten stoffen die bij honden heel goed werken, maar voor katten erg giftig zijn. Gebruik middelen voor hond en kat dus niet door elkaar! Heel gemakkelijk zijn de tabletten die met veel succes gebruikt worden in de vlooien- en tekenpreventie en -bestrijding. De dierenarts kan u adviseren welk middel voor uw dier het meest geschikt is.
• In huis: Herhaaldelijk stofzuigen (minstens dagelijks), stofzak buiten in de kliko, niet binnen in de pedaalemmer!. Ligplaatsen sprayen met met daarvoor geschikte middelen om larven, poppen en eieren te doden.
• Buitenshuis dient u waar mogelijk schaduwrijke schuilplaatsen voor larven op te ruimen. Dit betekent oude hopen dorre bladeren/takken enz. opruimen. Wees attent op andere honden en katten, of zwerfdieren. Ook zij kunnen de leefomgeving (tuin) inclusief de favoriete ligplaatsen van uw dier opnieuw besmetten. In dit verband zijn ook uitlaatveldjes en hondentoiletten verdacht: de bodem kan hier fors met larven en eieren besmet zijn! Hoeveel honden schudden zich na het poepen niet eens lekker uit? Dé manier om vlooieneieren rond te strooien!

Biergist en knoflooktabletten zijn als vlooienbestrijders van geen enkele waarde.
Vlooienbanden zijn, zeker bij grotere rassen, weinig effektief. Mits voorzien van het juiste bestrijdingsmiddel werken ze wél goed tegen teken!

Teken zijn kleine bloedzuigende diertjes (geen insecten), die op uw hond of kat terechtkomen als deze door hoog gras of langs struiken loopt. De teek boort zich vast in de huid van het dier en begint bloed te zuigen. Na verloop van tijd (enkele dagen) is de teek volgezogen en valt dan van het dier af. Zolang de teek vastzit kunnen er ziektes overgebracht worden. Het is dus zaak om een teek na ontdekking te verwijderen. Dit is geen spoedgeval, maar wacht er ook geen dagen mee.

In Nederland is de bekendste ziekte die door teken wordt overgebracht de ziekte van Lyme (borreliose). Andere ziektes die door teken overgebracht worden zijn babesiose, anaplasmose en ehrlichiose.

Voorkómen van tekenbeten is dus belangrijk. Hiervoor zijn een aantal goede middelen verkrijgbaar, die de teek al doden voordat hij zich aan de huid vast kan hechten. Uw dierenarts kan u adviseren bij de keuze van een goed middel.

Mocht u een teek op uw hond of kat ontdekken, dan is het zaak om deze in zijn geheel te verwijderen. Hiervoor kunt u een speciale tekenpincet gebruiken. Gebruik geen alcohol, en let er bij het verwijderen op dat de kop van de teek niet in de huid achterblijft. Mocht dit toch gebeuren, dan rest niets anders dan een bezoek aan de dierenarts. Deze kan de kop er wel uithalen.